Sevmek, Sevinmek, İyi Şeyler Üstüne, Yaşar Kemal

Ben sevgiden, sevinçten söz açmak istemez miyim, delice, çılgınca, içim taşa taşa, bir sevinçten söz açmak istemez miyim? Ben sevinçli adamım. Bu dünya böyle olmasa, böyle kara, karanlık olmasa, ben sevinçten taşar coşardım. Yaradılışım karanlıktan çok aydınlığa, acıdan çok sevince… Ne çare, ne çare ki sevinmek gelmiyor elimden… Dostluktan söz açmak, ne güzel. Bir dostum var. Sıcacık eli var. Sevgi dolu gözleri var. Ne güzel yalansız, salt sevgi dolu bir insan eli sıkmak. Sıcacık, sıcacık… Ben deli olurum, insanlar karanlık karanlık, kuşkulu baktıkça bana… Bütün insanlar kuşkusuz, korkusuz, çıkar düşünmeden, düşmanlık geçirmeden içlerinden baksalar birbirlerine… İnsan, ne olur biliyor musunuz, sıcacık bir bahar güneşinin bahtiyarlığında duyar kendisini… Bahar güneşinde bir sevinç içinde gerinir. İnsan bir bahar çiçeği temizliğinde olur…

— Yaşar Kemal

Merhaba

Böyle söylüyor Yaşar Kemal. Bu satırların geçtiği yazının başlığı Sevmek, Sevinmek, İyi Şeyler Üstüne, kitaba adını da veriyor. Yapı Kredi Yayınları’nın Doğan Kardeş-ilk gençlik dizisinden yayımlanan kitap, edebiyatını hümanizm üzerine kuran, Türkiye edebiyatının büyük ustası Yaşar Kemal’in edebiyat, kültür ve özgürlük üzerine temel düşüncelerini gençlere tanıtmak için seçilen yazılardan oluşuyor… Bu başlık, henüz Yaşar Kemal edebiyatıyla tanışmayanlar için, onun dünyaya yaklaşımını özetliyor. Bir insan, bir yazar ve bir aydın olarak hayattaki duruşunu olduğu kadar; kökleri asırlar öncesine dayanan olay ve duyguları acı, yoksunluk ve isyanla harmanlayan Anadolu ve Çukurova’nın kültüründen beslenerek yarattığı coşkulu, zengin ve evrensel dilini de ele veriyor. Sevmek, Sevinmek, İyi Şeyler Üstüne, Yaşar Kemal’in daha önce yayımlanan Baldaki Tuz, Zulmün Artsın, Ağacın Çürüğü ve Ustadır Arı kitaplarından seçildi. İlki 1960, sonuncusu 1993 yılına ait, onun düşünce evrenine ayna tutan toplam 18 yazı ve konuşmadaki eleştirel tavır, aynı zamanda Türkiye’nin 20. yüzyılın ikinci yarısındaki egemen politik, düşünsel yapısına da ayna tutuyor. Her işin başının “düşünce namusu” olduğunu söyler Yaşar Kemal. “Bence, Batı Batı dedikleri, düşünce namusuyla başlar, onunla biter. Düşünce namusunun bitmediği, gelişmediği yerde, hiçbir iyilik bitmez, gelişemez.” Tembellik, bilim, masallar, korkular, kültür, özgürlük, sinema, Köy Enstitüleri, gericilik, ilericilik, sömürü düzeni, Çukurova, sanat, öfke, folklor, doğa, öğretmenler, İkinci Dünya Savaşı, vicdan, nükleer tehlike, Dostoyevski, Nâzım Hikmet… Ve daha nice kişi, konu ve fikir… Kimi coşkuyla, kimi küskünlükle, kimi başkaldırarak kaleme alınsa da, hepsinin temelinde sevgi var.

Sevgi ve Sevinç:: Yaşar Kemal, eserin başlığında da belirttiği gibi, sevmenin ve sevinmenin bir erdem olduğunu vurgular. Ona göre insanları, doğayı ve yaşamı sevebilmek; bireyin en temel, en insani yönüdür. Sevgi, toplumları bir arada tutan, barışın önünü açan temel duygudur.

İnsanlık ve Umut: Eserde sıkça vurgulanan bir diğer tema, umudun gücüdür. Yaşar Kemal, zorluklara rağmen insanların yaşama bağlı kalabilmesini, umutla yeniden ayağa kalkabilmesini över. Ona göre en karanlık zamanlarda bile insanlık iyiye yönelme potansiyeline sahiptir.

Doğa ve Çevre Bilinci: Doğa, Yaşar Kemal’in hemen her eserinde önemli bir yer tutar. Bu kitapta da doğaya olan sevgi, onun bir parçası olma duygusu sıkça işlenir. İnsan-doğa ilişkisine dair eleştiriler ve modernleşmenin yıkıcı etkilerine karşı uyarılar vardır.

Sanatın Gücü: Sanatın insanı yücelten, özgürleştiren, güzelleştiren yönüne sıkça değinir. Sanat, Yaşar Kemal için hem bir direnme biçimi hem de bir barış dilidir. Ona göre toplumlar, sanatla nefes alır ve sanat yoluyla daha iyi bir dünya mümkün olur.

Yaşar Kemal’in bu eserdeki dili yalın ama oldukça etkileyicidir. Şiirsel bir anlatım zaman zaman ağır basar. Okuyucuyla samimi, sıcak ve bilgece bir diyalog kurar. Metinler öğretici olmaktan çok düşündürücüdür; didaktik değil, içtenliklidir.

Sevmek, Sevinmek, İyi Şeyler Üstüne, okumayanlara tavsiye, okuyanlara bilgiyi hatırlatma amaçlı. Bu kitap, sadece bireysel duyguların değil; toplumsal sorunların, insan haklarının, savaşın ve barışın da sorgulandığı bir düşünce platformudur. Yaşar Kemal, hem yaşadığı döneme hem de insanlığın genel haline dair güçlü gözlemler yapar.

Sevmek, Sevinmek, İyi Şeyler Üstüne; Yaşar Kemal’in bir yazar, bir insan ve bir vicdan olarak dünyaya söylemek istediklerinin kısa ama özlü bir özetidir. Bu kitap, sadece bir edebiyatçının değil, aynı zamanda bir insan hakları savunucusunun sesidir. Barışı, sevgiyi ve iyiliği savunur; umutsuzluk zamanlarında bile iyiliği hatırlatır.

Kemal Sadık Gökçeli veya bilinen adıyla Yaşar Kemal (6 Ekim 1923, Hemite, Osmaniye – 28 Şubat 2015, İstanbul), Kürt kökenli Türk roman ve hikâye yazarı, şair ve aktivisttir. Türk edebiyatının en önde gelen yazarlarından biri olarak kabul edilen Yaşar Kemal, yaşamı boyunca pek çok ödül almış ve Nobel Edebiyat Ödülü’ne aday gösterilmiştir.  En ünlü eseri, yaklaşık 32 yılda tamamladığı İnce Memed roman serisidir.

Yazarlar sizi okumaya davet ediyor.

Sevgiyle okuyunuz…