Titre ve Kendine Gel: Dr. James Parkinson

Hastalık, istem dışı titremelerle başlar ve kas gücünün azalmasıyla ilerler. Zamanla, hasta dik durmakta zorlanır ve yürüyüşü hızlanarak öne doğru eğilir…

— Dr. James Parkinson, Titrek Felç Üzerine Deneme

Merhaba

Günlerce, gecelerce iletişim halinde kaldım. Anlayabilmek için bilgi sahibi olmak gerektiğinden, sessizce dünyasının içine dahil olup, yürüyüşe başladım…

Acının içinden zorlu dersleri öğrenerek, geçerken; büyük bir çınar ağacının gölgesinde durdum. Derin bir nefes aldım, bilgeliğinden beslenmek için, ellerimi gövdesine sarıp, kulağımı, kalbimi söyleyeceklerine açtım.

Ağacın, gövdesine dokunduğumda, yüzünde oluşan her çizgi, kelimelerin ardındaki her mesaj, verdiği enerji kendimi iyi hissettirirken, beraberinde birçok şey anlatıyordu.

Günlerce, gecelerce iletişim halinde kaldım. Anlayabilmek için bilgi sahibi olmak gerektiğinden, sessizce dünyasının içine dahil olup, yürüyüşe başladım.

Bir Yaşam Öyküsünü Okuma Sanatı

Her durak yaşama ve yaşanılan deneyimlere ait bilgi verirken, derine indikçe yaralar dikkatimi çekti. Işığın sızdığı bu yerden ellerime ulaşan nice hikaye olduğunu fark ettim. Babası, Annesi, Çocukluğu, Ergenliği, Kardeşleri, Evliliği yol boyunca her birini yakından tanıdım.

Anne, kız yolculuğumuz sağlam kurulan iletişimle bilgi transferini gerçekleştirirken, ileriye doğru hamle yaparak, şimdinin gücünden yararlanarak, gelecek diğer derslere doğru yürüyorduk.

Şakak bölgesindeki kanser yaralarına dokundum. Özenle, temizlediğim yaralara şifa üfledim. Nefesiniz yetiyorsa şifanın en etkili yolu…

Diğer Bir Ders: “Parkinson Hastalığı“

Tüm dünya üzerinde halen 5 milyon hasta olduğu tahmin edilmektedir. Ülkemizde gerçekleştirilen birkaç çalışmaya göre hastalığın sıklığı diğer ülkelerle benzerlik göstermektedir ve tahminen 100.000 hasta olduğu düşünülmektedir.

Ülkemizde ve gelişmekte olan birçok ülkede en önemli sorunlardan birisi Parkinson Hastalığı belirtileri göstermesine rağmen hastaların tedavi için hekime ya da sağlık kuruluşuna başvurmamalarıdır.

Parkinson Hastalığının 10 Erken Belirtisi

1. Titreme
2. El Yazısında Küçülme
3. Koku Duyusunda Kayıp
4. Uyku Sorunu
5. Hareket Etmede veya Yürümede Zorluk
6. Kabızlık
7. Düşük Tonlu Konuşma
8. Maske Yüz
9. Baş Dönmesi Ve Bayılma
10. Öne Eğilme/ Kamburlaşma

Parkinson Hastalığı Tanısı Nasıl Konur?

Parkinson Hastalığının tanısı genellikle nöroloji uzmanları tarafından dikkatli bir sorgulama ve muayene ile konulabilir.

Ülkemizde mevcut ve yaygın bulunan beyin MR’ı ya da tomografisi gibi inceleme yöntemleri Parkinson ile karışabilen bazı hastalıkların dışlanmasında kullanılmaktadır ancak Parkinson Hastalığında şu anda bu incelemeler hastalığa özgü bulgu göstermez.

Parkinson Hastalığının her hastada farklı bir seyir ile ilerleyeceği unutulmamalıdır. Bazı hastalarda oldukça yavaş bir seyir ve yıllar içinde belirtilerde çok az artış olurken, bazı hastalarda daha hızlı ilerlediği gözlemlenebilir. Birçok Parkinson Hastalığı tipi vardır ve her biri farklı seyir özelliklerine sahiptir.

Parkinson Hastalığında Beyin Hücrelerinde Nasıl Bir Değişim Görülür?

Parkinson Hastalığı belirtileri beyinde substansiye nigra adı verilen hücrelerin ilerleyici bir şekilde kaybı sonucu ortaya çıkar. Bu hücreler dopamin adı verilen bir kimyasal üretirler ve bu madde beynin hareket ve koordinasyonla ilgili bölümlerinde görev alır. Parkinson Hastalığında bu dopamin üreten hücrelerin kaybı sonucu dopamin miktarı azalır. Beyinden vücuda nasıl ve ne zaman hareket edeceğine ilişkin mesajlar yanlış gitmeye başlar ve kişi hareketi başlatmakta ve kontrol etmekte güçlük çekmeye başlar. Hastaların çoğunda bu hücrelerin kaybı ile Parkinson Hastalığının tipik bulguları olan titreme, yavaşlar, katılık ve dengesizlik ortaya çıkar.

Dalgalanma Nedir?

Dalgalanmaların nedeni Parkinson tedavisinde kullanılan ilaçların özellikle de levodopanın etki süresinin kısalması sonucu ilaç alındıktan belli bir süre sonra etkisini yitirmesi ile hastalık belirtilerinin geri dönmesidir. Hastalığın ilk yıllarında kullanılan ilaçlar gün boyu iyilik sağlarken ilerleyen yıllarda ilaçların etki süresi kısalmaya başlar. Ayrıca beyindeki hücre kaybının da devam ediyor olması dalgalanmalara katkıda bulunur. Hastanın iyi olduğu dönemler “açık” belirtilerin tekrar başladığı dönemler “kapalı”olarak adlandırılır.

Bu, hasta ve ailesi için yorucu ve zorlayıcı bir süreç. Parkinson hastalığının ilerleyişi, özellikle son evreleri, hem hasta hem de ailesi için büyük bir mücadele gerektiriyor.

“Kapalı” dönemin uzun sürdüğü gündü. Pazar gün boyunca hızlı düşünen biri olarak neler yapılabileceğimi gözden geçirerek; geçen gün alış veriş esnasında gördüğüm tabelanın ışıkları beynimde bir anda yandı.

Bu hastalıkta en doğru yol hemen doktoruyla iletişim kurmak. “Neler yapmalıyız?” sorusunun cevabını bulmaya çalışmak.

Yaşamın verdiği işaretleri takip ederek, birkaç adım ileride arka sokağımızda bulunan Nörolog levhasının önünde buldum, kendimi. Pazar günü olduğu için, yazmanın uygun olduğunu düşünerek iletişim kurdum. Anında cevap geldi.

Ertesi gün Pazartesi sabahı evde ziyaretimize gelen Uzm. Dr. Sefer Köstem muayene ederek, Annemin durumu hakkında bilgi verdi.

Düzenli doktor kontrolleri, Parkinson hastalarının günlük yaşamlarını daha iyi sürdürebilmeleri için kritik öneme sahiptir. Parkinson belirtilerini azaltarak günlük yaşamını normal olarak sürdürmesini sağlamaktır. Emeği geçen herkese teşekkür ederim…

Dr. James Parkinson

Elbette! Dr. James Parkinson (1755–1824), İngiliz cerrah, eczacı, jeolog ve paleontologdu. En çok Parkinson hastalığı ile tanınır. 1817’de yayımladığı Titrek Felç Üzerine Deneme adlı çalışmasında, bugün kendi adıyla anılan nörolojik hastalığı ilk kez tanımlamıştır.

Bunun yanı sıra fosil bilimiyle de ilgilenmiş ve jeoloji alanında önemli katkılarda bulunmuştur. Aynı zamanda sosyal reformları savunan bir siyasi aktivistti. Hem tıp hem de bilim dünyasında bıraktığı miras günümüzde hâlâ etkisini sürdürüyor.

Evet, Dr. James Parkinson birkaç kitap yazmıştır. En ünlü eseri 1817 yılında yayımlanan Titrek Felç Üzerine Deneme (An Essay on the Shaking Palsy) olup, Parkinson hastalığını ilk kez tanımladığı çalışmasıdır.

Bu eser, Parkinson hastalığının temel belirtilerini ilk kez sistematik bir şekilde ortaya koyarak tıp dünyasında büyük bir etki yaratmıştır.

Günümüz Parkinson Çalışmaları: Hastalığın Gizemini Çözmek

Parkinson hastalığı üzerine yapılan araştırmalar sürekli gelişiyor. Son dönemde birkaç önemli keşif yapıldı:

• Bakla ve L-DOPA: Bilim insanları, baklanın içerdiği L-DOPA maddesinin Parkinson semptomlarını hafifletebileceğini keşfetti. Ancak uzmanlar, bilinçsiz tüketimin ciddi sağlık riskleri taşıyabileceğini vurguluyor.
• Mitokondri Hasarı: Kopenhag Üniversitesi’nde yapılan bir araştırma, Parkinson hastalarında mitokondri temizleme sürecinin bozulduğunu ve bunun beyin hücrelerinin ölmesine neden olduğunu ortaya koydu. Bu keşif, hastalığın nedenlerini daha iyi anlamamıza yardımcı olabilir.
• Golf Sahaları ve Parkinson Riski: Yeni bir çalışma, golf sahalarına yakın yaşayan kişilerin Parkinson hastalığına yakalanma riskinin daha yüksek olduğunu gösterdi. Bunun nedeni, golf sahalarında kullanılan pestisitlerin sinir sistemine zarar verebilmesi.

Bu gelişmeler, Parkinson hastalığının nedenlerini ve potansiyel tedavi yöntemlerini daha iyi anlamamıza yardımcı oluyor.

Sağlıkla ve Sevgiyle kalın.