Kendini Bilmek İçin Kitap!

Merhaba

Hegel Tanrının varoluşunun tanıtlarını hem din felsefesine üzerine derslerinde hem de 1929’da Mantık Bilimi üzerine vermekte olduğu derslere ek olarak ayrı bir ders dizisinde ele aldı. 1829 dersleri için hazırladığı notlar sınıfta sunulamayacak kadar geniştir ve yayımlanmak üzere tasarlanmış bir çalışmanın ilk taslağı olarak görünürler. Gerçekten de 1831’deki ölümünden çık kısa bir süre önce çalışmanın yayımlanması için bir sözleşme imzalamıştı. Derslerin 1829 elyazmaları aynı konu üzerine ek yazılar ile birlikte ilk kez Philipp Marheineke tarafından 1832 Werke yayımında “Din Felsefesi Üzerine Dersler” kapsamında yayımlandı.

Bu dersler Mantığın bir genişletilmesi olarak görülebilir. Tanıtlama kavramı mantığın, kurgul olanın kendisidir, ve hiçbir hipotez içermediği için kendi tanıtı ve böylece bilginin biricik olanağıdır. Hegel Tanrının varoluşunun Tanıtlarına karşı çıkmaz, ama doğru oldukları için değil, bir “tanıt” olmadıkları, hiç olmazsa felsefi tanıtlar olmadıkları için. Tarihsel Tanıtlar usu doyurma girişimleridir ve önemleri ve anlamları bunda yatar, tanıtlar olarak değerlerinde değil.

Hegel Tanrının tanıtını Tanrının bilgisi olarak görür ve Tanrının bilinmesini olanaksız sayan ve buna göre inancın bilgisiz de olabileceğinde direten felsefecilerin ve tanrıbilimcilerin görüşlerini yetersiz ve geçersiz sayar. İnancın bilenene inanç olması inancın gerçekliğinin güvencesidir. Ancak gerçek inanç, ancak bilginin sonsuzluğu ile uyum içinde olan duygunun sonsuzluğu tine evrenselliğini kazandırabilir.

Tanrının varoluşun tanıtları düşünmeyi ve usu doyurma gereksiniminden doğmuştur. Ama bu gereksinim modern kültürde daha önce olduğundan bütünüyle başka bir konum kazanmıştır, ve ilk olarak kendilerini bu bakımdan sunmuş olan duruş noktalarından söz edilmelidir.

Yedinci Ders, S53

Tinin Tanrıya yükselişini düşünce yoluyla kavramayı istememizin nedeni Tanrının varoluşunun tanıtlarının nasıl ilerleyeceği konusunda ilk bakışta karşımıza çıkan ve hemen ele alınması gereken biçimsel bir belirlenimdir. Düşünmeye dayalı irdeleme en yakın deneyimden sonra bir bakıma tek bir vuruşta elde ettiğimiz şeyin kıpılarının bir açımlaması, bir ayrıştırmasıdır. Tanrının var olduğu inancı durumunda, bu çözümleme doğrudan doğruya daha önce geçici olarak değinilen ve burada daha yakından ele alınması gereken bir noktaya gelir: Tanrının ne olduğu ve Tanrının var olduğu arasındaki ayrım. Tanrı vardır; o zaman bu nedir, ne olması gerekir? Tanrı ilk olarak bir tasarım, bir addır. Önermenin kapsadığı iki belirlenim, Tanrı ve varlık belirlenimleri açısından en önemli şey özneyi kendi için belirlemektir; bu özellikle önemlidir, çünkü burada normal olarak önermede öznenin asıl belirlenimini, yani ne olduğunu vermesi gereken yüklem yalnızca kuru varlığı kapsar. Oysa Tanrı hemen bizim için salt varlıktan daha çoğudur. Ve evrik olarak, Tanrı salt varlıktan sonsuz ölçüde daha varsıl ve başka bir içerik olduğu için, dikkat edilmesi gereken şey bu içeriğe varlık belirleniminden başka bir belirlenimi eklemektir. Böylece varlıktan ayrı olan bu içerik bir tasarım, bir düşünce, bir kavramdır ki, daha sonra kendi için açımlanması ve açıklanması gerekecektir. Böylece Tanrının metafiziğinde, doğal tanrıbilim denilen şeyde başlangıç Tanrı kavramının alışıldık yolda açımlanması ile yapılır.

Eğer bir kez daha dönüp önümüzdeki göreve bakarsak, hemen karşımıza bir de çokluk çıkar ve Tanrının varoluşunun birçok tanıtının olduğunu görebilir miyiz?

Hegel, Akıl Dediğimiz Şey, aforizmalar adlı eserde “Felsefi çalışmaların ilk koşulu, gerçekle yüzleşme cesaretidir,” der.

Tanrının Varoluşunun Tanıtları Üzerine Dersler, okumayanlara tavsiye, okuyanlara bilgiyi hatırlatma amaçlı.

Yazarlar sizi okumaya davet ediyor.

Sevgiyle okuyunuz…