Edebiyat Üzerine, George Orwell

“Yazmanın dört nedeni vardır: egoizm, estetik, sosyal amaç ve ideolojik amaç.”

-George Orwell

Merhaba

Bu cümlede Orwell, yazarlığının çeşitli yönlerine dair bir içgörü sunar. Yazmanın yalnızca kişisel bir tatmin arayışı olmadığını, aynı zamanda toplumsal değişim için bir araç ve ideolojik bir duruş sergileme biçimi olduğunu belirtir. Orwell’in yazarlık süreci, sadece sanatsal bir uğraş değil, aynı zamanda insanlık durumunu anlamak ve eleştirel bir bakış açısı geliştirmek için bir araçtır.

• Geçimini sürdürmek için sizce yazarın ne kadar gelire ihtiyacı vardır?
• Azimli bir yazarın yazdıklarıyla bu gelire kavuşabileceğini düşünüyor musunuz? Düşünüyorsanız neden?
• Öyle düşünmüyorsanız, yazarın yapabileceği en iyi ek iş sizce nedir?
• Yazar enerjisini başka işlere vakfettiğinde sizce edebiyat zenginleşir mi yoksa zarar mı görür?
• Devletin ya da herhangi bir başka kurumun yazarlara daha fazla destek vermesi gerektiğini düşünüyor musunuz?
• Bu soruna getirdiğiniz çözümden memnun musunuz? Ve yazıyla geçimlerini sağlamak isteyen gençlere vereceğiniz tavsiyeler var mı?

Paranın şu an ki satın alma gücü üzerinden hesaplarsak kaç lira bir yazarın geliri… Yazar bu parayla, geri dönülmez şekilde imtiyazlı sınıfa dahil olduğunu hissetmeksizin, alacakları peşinde koşmadan ve ufak tefek işler almak zorunda kalmadan nispeten rahat bir yaşam sürebilir. İşçi geliriyle geçinmeye çalışan bir yazardan mükemmel bir iş çıkarmasını beklemek bence insaflı değil. Marangoz için kullandığı aletler nasıl vazgeçilmezse, yazarın da en öncelikli ihtiyacı rahatsız edilmeyeceğini bildiği iyi ısıtılmış rahat bir odadır. Bu ihtiyaç kulağa o kadar önemli gelmeyebilir fakat ev ortamında yapılması lazım gelen düzenlemeler düşünülürse bu koşulu sağlayabilmek için aslında ciddi bir gelir gereklidir. Yazar evde çalışır; olur da ipin ucunu kaçırırsa sürekli olarak rahatsız edilip bölünecektir. Rahatsız edilmeye karşı önlem almanın ister dolaylı ister dolaysız her zaman bir bedeli vardır. Yazar ayrıca çok sayıda kitaba ve dergiye ulaşmalı, yazılarını dosyalamak için boş alana ve mobilyaya sahip olmalı.

Ve yine yazarların pek çoğu seyahat etmenin, hoş olarak nitelendirecekleri ortamlarda bulunmanın, en sevdikleri yiyecekleri-içecekleri tüketmenin ve arkadaşlarını yemeğe çıkarıp misafir etmenin faydasını görecektir. Bütün bunların bir bedeli vardır. Aslında, epey yüksek tutulduğu sürece, her insanın aynı gelire sahip olmasını dilerdim; Fakat gelir farkı olduğu müddetçe yazarın gelir yelpazesindeki yeri bence ortalarda olmalı; ki bu da mevcut koşullarda senede aşağı yukarı bin sterline tekabül eder.

• Sizce yazmanın bedeli nedir?

Eric Blair, namı diğer George Orwell’in hayatı Eton’dan mezun olduktan sonra daha konforlu bir yolda ilerleyebilirdi. Oysa bağımsızlığına düşkündü, belki düzenli bir gelir kazanmayacak, istikrarlı olarak yazılar yazdığı yayın olmayacaktı. Fakat özellikle üzerinde çalıştığı deneme türü sayesinde geçimi kazanacak, istediğini istediği biçimde söyleyebilecekti.

Orwell, Edebiyat Üzerine adlı bu seçkisinde okuyacağınız yirmi iki yazıda, roman sanatının savusunu yapıyor. Hayvan Çiftliği’nin karşılaştığı sansür çabalarından bahsediyor, bilimkurguya, basın özgürlüğüne, kitap fiyatlarının pahalılığına dair bitmek bilmeyen o tartışmalara ile sol düşünce arasındaki ilişkiye değiniyor, mizah, şiir, siyah bir araya dair fikirlerini paylaşıyor.

Edebiyat Üzerine, okumayanlara tavsiye, okuyanlara bilgiyi hatırlatma amaçlı. debiyat Üzerine (Why I Write), George Orwell’in edebiyat ve yazarlık üzerine düşüncelerini paylaştığı önemli bir denemedir. Bu metin, Orwell’in yazarlık kariyerine dair içsel bir bakış sunar ve yazma eylemi üzerine derinlemesine düşüncelerini aktarır. Edebiyat Üzerine, Orwell’in sadece yazarlık kariyerini değil, aynı zamanda onun toplum ve birey üzerindeki gözlemlerini, savaşlar, sınıf farkları, ideolojiler gibi toplumsal meseleleri nasıl eserlerine yansıttığını da gösterir.

Orwell, bu denemesinde yazmanın temel motivasyonlarını inceler. Yazma eylemi için dört ana neden sunar:

1. Kişisel çıkar ve kendini ifade etme: Orwell, bazen kişisel tatmin için yazmanın, bazen de insanlara kendini ifade etmenin bir aracı olarak yazmayı seçtiğini belirtir.
2. Estetik amaç: Yazarın güzel bir dil kullanma ve anlamlı bir şekilde yazma isteği.
3. Sosyal veya politik amaç: Orwell’in en belirgin yazarlık nedenlerinden biri, yazılarının toplumsal sorunlara dikkat çekmek ve insanları bilinçlendirmek amacı taşır. Bu yazılarda, adalet, eşitsizlik, savaş gibi toplumsal sorunlara karşı bir eleştiri yer alır.
4. İdeolojik amaç: Orwell, yazılarında bireylerin daha iyi bir toplum için düşünmesini, farklı ideolojileri sorgulamasını ve doğruyu bulmalarını teşvik etmeyi amaçlar.

Orwell, yazmanın yalnızca estetik bir faaliyet olmadığını, aynı zamanda toplumsal ve politik bir sorumluluk taşıyan bir eylem olduğunu savunur. Yazılarını genellikle bireysel özgürlük, totaliter rejimler, sınıf ayrımları ve toplumun adaletsiz yönleri üzerine kurar. Bu nedenle, yazarlığının ve edebiyatının sadece sanatsal değil, aynı zamanda toplumsal bir misyon taşıdığını ifade eder.

Edebiyat Üzerine denemesi, Orwell’in yazarlık üzerine düşüncelerini net bir şekilde ortaya koyan bir eserdir ve yazarın kalemiyle, toplumun zorlukları arasında nasıl bir bağ kurduğunu anlamak isteyenler için oldukça öğreticidir. Orwell’in yazarlık kariyerinde, yalnızca bireysel bir ifade değil, toplumsal değişim için bir araç olarak yazıyı nasıl kullandığını da gözler önüne serer.

Yazarlar sizi okumaya davet ediyor.

Sevgiyle okuyunuz.