İyi Hissetme Sanatı, Mark Williams, John Teasdale, Zindel Segal ve Jon Kabat-Zinn

“Hayat ne uzaklaşan geleceğe doğru acele etmektir, ne de hayali bir geçmişin özlemini çekmek…”

—İyi Hissetme Sanatı

Merhaba

Bu kitapta öğretilen bilinçli farkındalık egzersizleri, depresyona girme riskinizi arttıran; uçsuz bucaksız zihinsel stratejilerinize tamamen farklı bir şekilde yaklaşmanızı sağlayabilir. Hatta sizin bu tür bir zihinsel aktivite kalıbından tamamen kurtulmanıza bile yardımcı olabilir. Farkındalığınızı geliştirmek, hem geçmişten kalma pişmanlıklarınızı hem de gelecekle ilgili endişelerinizi serbest bırakmanızı kolaylaştırabilir ve zihinsel esnekliğinizi arttırarak artık yapacak bir şey kalmadığını düşündüğünüz bir anda önünüze yepyeni seçenekler getirebilir. Bilinçli farkındalık egzersizleri, hepimizin zaman zaman yaşadığı normal boyuttaki mutsuzluğun depresyona dönüşmesini engelleyebilir ve bunu belki de varlıklarından bile haberdar olmadığımız öğrenme, gelişme ve şifa bulmaya yönelik ve dış kaynaklarımızın hepsiyle yeniden bağlantı kurmamıza yardımcı olarak gerçekleştirir.

Depresyonda ihmal ettiğimiz veya tamamen kanıksadığımız en hayati kaynaklarımızdan biri de bedenimizdir. Düşüncelerimizin içinde kaybolduğumuz veya hissettiklerimizi başımızdan savmaya çalıştığımız vakit, bedenlerimizden gelen fiziksel duyumlara çok az dikkat ederiz. Aslında, bedenimizin içindeki bu duyumlar, duygusal ve zihinsel olarak bizde neler olup bittiği hakkında bize anında geribildirim de bulunmaktadır. Depresyondan kurtulma arayışımızda bize çok değerli bilgiler veren bu duyumlara odaklanmak, bizi sadece geleceğe yönelme tuzağına düşmekten veya geçmişe saplanıp kalmaktan korumakla kalmamakta, aynı zamanda duygularımızın değişmesini de sağlayabilmektedir. Bu kitaptaki I. Kısım “Zihin, Beden ve Duygu” depresyonu daha da azdırmak veya en azından devam ettirmek için zihnin, bedenin ve duyguların nasıl bir işbirliği içinde olduğunu ve en ileri düzeydeki araştırmalardan çıkan bu görüşün bu kısır döngünün kırılmasıyla ilgili olarak bizlere neler söylediğini incelemektedir. Bu kısım hepimizin alışkanlıklara bağlı düşünce, his ve davranış kalıplarına nasıl yem olduğumuzu ve o nedenle yaşamın içinde doğal olarak var olan neşeden ve imkânlardan kendimizi nasıl mahrum ettiğimizi çok açık bir şekilde gözler önüne sermektedir. Bu kısım aynı zamanda, içinde bulunduğumuz anı, yani şimdiyi, tam farkındalık içinde yaşamanın tartışmasız gücünü de ortaya koymaktadır.

Son araştırmalarda elde edilen bulgular ve bunlarla ilgili bilgiler mantık açısından inandırıcı olabilir, ama bunlar aslında pratik anlamda bir yarar sağlamamaktadır. Bunun nedeni kısmen, bunların sadece düşünme ve mantık yürütme yollarıyla beyne hitap etmeleridir. O yüzden II.Kısım “Anbean”da, mutsuzluğumuzu ”onarmayı” hedeflediğimiz, zihinsel sarmallarımızın içinde sıkışıp kaybolduğumuz ve bilinçli farkındalığın gücü de dâhil olmak üzere, varlığımızın ve zekâmızın diğer veçheleriyle olan iletişimimizi kaybettiğimiz için fark edemediğimiz bazı deneyimleri şahsen yaşamaya sizi davet ediyor. Zihniniz, bedeniniz ve duygularınızda bir farkındalık geliştirmenin ne anlama geldiğini düşünmek, bu noktada sizin için sadece bir soyutlamadan veya bir diğer kavramdan öteye geçmeyebilir. İşte kitabın bu kısmı, farkındalığa ulaşmanız için kendi egzersizlerinizi geliştirmenize ve bunun nasıl bir dönüştürücü ve özgürleştirici güce sahip olduğunu şahsen görmenize yardımcı olmak üzere tasarlanmıştır.

III; Kısım, farkındalık egzersizlerinizi rafine etmenize ve bunları mutsuzluğu depresyona dönüştüren girdabı oluşturmak üzere bir araya gelen negatif düşüncelerinize, hislerinize, fiziksel duyumlarınıza ve davranışlarınıza uygulamanıza yardımcı olacaktır.

IV. Kısım “Mutsuzluğu Dönüştürme”de ise, hortlayan başta olmak üzere hayatın tüm güçlükleri karşısında dolu dolu ve verimli bir şekilde yaşamak için yapılması gereken her şeyi tek bir strateji altında topluyor. Farkındalık egzersizleri  sayesinde depresyon geçmişlerine rağmen gelişen ve değişen kişilerin öykülerini sizinle bu kısımda paylaşıyor ve kitapta anlatılan tüm öğeleri ve egzersizleri pratik bir şekilde bir araya getiren, sistematik ve uygulaması kolay sekiz haftalık bir program öneriyor. Bu kitabı okuduktan ve anlatılan egzersizleri uyguladıktan sonra, doğuştan beri sizde mevcut olan kapasiteyle bağlantı kurarak en pratik ve mümkün olabilir yollarla bilgeliğe ve şifaya erişmenizdir.

Bu kitapta anlatılanlardan pek çok şekilde faydalanabilirsiniz. Sekiz haftalık programın tamamını uygulamaya hemen karar vermenize gerek yok, ama zamanlamanın bu tür bir kararlılık içine girmek için uygun olması halinde bunun ne kadar büyük yararlar sağlayacağını aklınızdan çıkarmayın. Aslında, tarif edilen bu farkındalık egzersizlerinden birini veya birkaçını deneyerek onlardan fayda görmeniz için depresyon gibi bir sorununuz olması bile gerekmiyor. Bu kitapta incelenen alışkanlığa bağlı ve artık otomatikleşmiş olan davranış kalıpları, onların icabına bakmayı öğrenene kadar insanın başına gerçekten de bela olmaktadır. Siz de zihniniz ve duygularınızın yarattığı manzara hakkında daha çok şey öğrenmek isteyebilir veya doğal olarak merakınıza yenilip, farkındalık egzersizlerinden bazılarını, belki de II.Kısım “Hayatınızı Geri İsteyin” de anlatılanlar dan başlayarak deneyebilirsiniz. Bu da, 8 haftalık bu programa tüm yüreğinizle katılmanız ve neler olacağını gözlemlemeniz konusunda size bir motivasyon sağlayabilir.

Daha ileriye gitmeden önce iki konuya dikkatinizi çekmek istiyorum. Birincisi, anlatılan çeşitli meditatif pratiklerin etkisini göstermesi genellikle biraz vakit almaktadır. Zaten bunlara “egzersiz” denmesinin nedeni de budur. Bu egzersizler, vaktinizi ayırdığınız ve enerjinizi sarf ettiğiniz için bir sonuç almayı hak ettiğinizi düşünmenizi ve sizin için önemli olan bir sonucu elde etmeye odaklanmanızı değil, açık yüreklilikle ve heyecanla geri dönülmeyi ve tekrar tekrar denenmeyi beklerler. Bu, pek çoğumuz için gerçekten de oldukça yeni, ama denenmeye değer bir öğrenme türüdür. Bu kitapta değinilen her şey, size çabalarınızda destek olmak üzere düşünülmüştür.

İkincisi, klinik bir depresyon vakası yaşamakta olduğunuz bir sırada bu sekiz haftalık programın tamamını yüklenmeniz pek akıllıca olmayabilir. En son kanıtlar, bu yeni yöntemi hisleriniz, düşünceleriniz, zihniniz ve ruhunuz üzerinde uygulamadan önce, o derinliklerden çıkmak için artık yardım almadığınız ve akut depresyonun ezici yükü altında olmadığınız bir vakte kadar beklemenin daha temkinli bir yaklaşım olacağını göstermektedir.

Başlangıç noktanız ne olursa olsun, sizi bu kitapta tarif edilen egzersizleri sabırla, kendinize şefkat göstererek, sebatla ve isteyerek yapmaya teşvik ediyor. Sizi, hepimizin yaptığı gibi işlerin belirli bir şekilde gitmesi için zorlayıcı olma eğilimi içine girmek yerine, onları yaşanan an içinde oldukları gibi kabul etmeye çalışmaya davet ediyor. Bu süreç boyunca elinizden geldiği kadar, öğrenme, gelişme ve şifa bulma konularındaki temel yeteneklerinize güvenin ve bu alıştırmaları, sanki hayatınız onlara bağlıymış gibi yapın. Aslında, hayatınızın bu alıştırmalara bağlı olması ifadesi, gerçekten de pek çok açıdan hem mecazi olarak hem de kelimenin tam anlamıyla da doğruyu yansıtmaktadır. Gerçekten de öyle. Gerisi zaten kendiliğinden halloluyor…

Bu kitapta benzersiz nitelikteki dört uzman, Mark Williams, John Teasdale, Zindel Segal ve Jon Kabat-Zinn kötü ruh halinden sıyrılarak “düşünme” veya sadece “üzülmemek için kendini zorlama” gibi çabaların bizi girdabın nasıl daha da içine çektiğini açıklıyorlar. Doğu’nun meditasyon gelenekleri ve bilişsel terapi dersleri sayesinde insanı umutsuzluğa götüren olumsuz düşünceler, kendini suçlama ve sürekli aynı sorun üzerinde düşünüp durma gibi zihinsel alışkanlıklara karşı direnç kazandığınızda, hayatın zorluklarıyla daha kolay başa çıkabileceksiniz.

İyi Hissetme Sanatı, okumayanlara tavsiye, okuyanlara bilgiyi hatırlatma amaçlı. Bu eser, depresyonla başa çıkmak ve duygusal dayanıklılığı artırmak için geliştirilen Mindfulness Temelli Bilişsel Terapi (MBCT) yaklaşımını sade, uygulanabilir ve bilimsel temelli bir dille sunar. Günümüzün hız, stres ve dikkat dağınıklığı çağında bu kitap:

• Zihinsel farkındalık geliştirerek otomatik düşünce kalıplarını fark etmeyi sağlar
• Şimdiki ana odaklanma becerisiyle kaygı ve ruminasyonu azaltır
• Depresyonun nüksetmesini önlemeye yönelik bilimsel olarak kanıtlanmış bir yöntem sunar
• Dijital dikkat dağınıklığı çağında içsel sessizliği yeniden kurma imkânı verir
• Terapiye erişimi olmayan bireyler için kendi kendine yardım rehberi işlevi görür

Bu yönleriyle kitap, yalnızca bir terapi yöntemi değil—bir yaşam pratiği önerir.

Jon Kabat-Zinn Hayatı ve Kariyeri

Doğum: 5 Haziran 1944, New York Alanı: Tıp profesörü, mindfulness öncüsü. 700’den fazla hastanede uygulanan MBSR’ın kurucusu olarak, modern mindfulness hareketinin mimarıdır. MIT’de moleküler biyoloji doktorası yaptı. 1979’da Mindfulness Temelli Stres Azaltma (MBSR) programını geliştirdi. Doğu meditasyon geleneklerini bilimsel çerçeveye taşıyarak tıpta devrim yarattı. Full Catastrophe Living ve Wherever You Go, There You Are gibi klasikleşmiş eserlerin yazarı.

Mark Williams Hayatı ve Kariyeri

Doğum: 1952, İngiltere Alanı: Klinik psikoloji, depresyon araştırmaları. Oxford Mindfulness Centre’ın kurucu direktörüdür. Oxford Üniversitesi’nde psikoloji profesörüydü. Depresyonun nüksetmesini önlemeye yönelik MBCT’nin kurucularındandır. The Mindful Way Through Depression kitabıyla geniş kitlelere ulaştı. Akademik çalışmaları, depresyonun bilişsel temelleri ve farkındalık temelli müdahaleler üzerine odaklanır.

John Teasdale Hayatı ve Kariyeri

Doğum: 1944, İngiltere Alanı: Bilişsel psikoloji, duygusal düzenleme. Emekli olduktan sonra meditasyon ve mindfulness öğretmeye devam etti. Cambridge Üniversitesi’nde Cognition and Brain Sciences Unit’te çalıştı. MBCT’nin kurucu üçlüsünden biridir. “Etkileşimli Bilişsel Alt Sistemler” kuramıyla zihnin çok katmanlı işleyişini açıklamıştır. Amerikan Psikoloji Derneği’nden “Seçkin Bilim İnsanı” ödülü aldı.

Zindel Segal Hayatı ve Kariyeri

Doğum: 1956, Lutsk, Ukrayna Alanı: Klinik psikoloji, depresyon ve duygu düzenleme. Klinik psikoloji alanında hem akademik hem uygulamalı katkılarıyla tanınır. Toronto Üniversitesi’nde profesör ve Klinik Psikoloji Bölüm Başkanıdır. MBCT’nin kurucularından biri olarak depresyonun nüksetmesini önlemede mindfulness’ın etkisini araştırdı. Beyin görüntüleme çalışmalarıyla mindfulness’ın nörolojik etkilerini belgeledi. The Mindful Way Workbook gibi uygulamalı kaynakların da yazarıdır.

Yazarlar sizi okumaya davet ediyor.

Sevgiyle, okuyunuz…