
“Bir arif, kendi hakikatine arif olduğu zaman, bir itikada bağlanıp, diğerlerini reddetmez.”
— — Hazret-i Şeyhü’l-Ekber, Fütühat-ı Mekkiyye
Merhaba,
Eğer, “Ârifin, kendi hakikatine ârif olması ne şekilde hâsıl olur?” diye sorulacak olursa, şöyle cevap veririz: Kendi hakikatine vâsıl olmuş ârif-i billâh bir zâta, cân u gönülden tabii olup, onun ahlakıyla ahlaklanarak olur. Zira Kur’an-ı Kerim’de, “Beni bulmak isterseniz, beni bulmuş kullarımın eteğine yapışsın. Onlar size vesile olup, sizi bana ulaştırırlar.”buyrulmuştur. Kişi, onlara hizmet etmekle kendini bilip, nereden gelip nereye gideceğini, niçin gelip ve halen ne makamda olduğunu bilir.
Bu aleme gelmekten maksat, Hakk’ı bilmektir. Hadis-i kudside de, “Ben gizli bir hazine idim, bilinmeyi istedim ve beni bilsinler diye bu halkı yarattım.” buyrulmuştur.
Kişi kendi nefsine arif olmayınca, Hakk’ı bilmek mümkün değildir. Hadis-i şerifte, “Her kim nefsini bilirse, Rabbine arif olur.”denilmiştir.
Nefsini bilmek makamında, yedi tavır müşahede edilmiştir.
Ne Hakk’a, ne de zuhur ettiği âlemlere bir son vardır. Fakat âlemleri anlatabilmek için sayısının, toplu olarak (küll) on sekiz, parçaları (cüz’) itibariyle on sekiz bin olduğu söylenmiştir. Nitekim İbn Abbâs radıyallâhu anh hazretleri, Rasûl-i Ekrem aleyhi’s-salâtu ve’s-şelâmdan şöyle rivâyet eder: “Cenâb-ı Hakk’ın on sekiz bin âlemi vardır ve bu gördüğünüz dünya, o âlemlerden sadece bir tanesidir.” Bu
âlemlerin hepsi, beş mertebede (Hazarât-l Hamse) toplanır.
- Mutlak Gayb
- Ceberut Alemi
- Meleküt-Alemi
- Mutlak Şühüd
- Kamil İnsan
Kâmil insan, buraya kadar zikredilen mertebe ve âlemlerin hepsini kapsayıp kendisinde toplar. En yüce isim (ism-i nizam) makamındadır. İsm-i a ‘zam’ın tüm ilâhî isimleri kendisinde toplaması gibi, kâmil insan da, mülk, melekût, ceberût ve lâhût âlemlerinin hepsini kendisinde toplar. Zâhirde ve bâtında, kâmil insanın kuşatmadığı, zâtî âyetlerin sırrıyla hükmetmediği bir şey yoktur. Hattâ belki o aynısıdır. Nitekim Hazret-i Ali kerremallâhuvechehu buyurur:
Kendini küçük bir cürm zannedersin
Oysa en büyük alem sende gizlidir
Eğer bir kâmil mürşide vâsıl olup, nefsine ârif olsaydım, her şeyi sende ve seni her şeyde, hattâ her şeyin sen olduğunu yakînen bilirdin.
On sekiz bin âlemin bir havan içinde dövülüp macun hâline getirildiğini ve bundan bir şey yapıldığını farz etsek, o nesne kâmil insan olurdu. Kâmil insanı on sekiz bin âlemi, on sekiz bin gözle seyreder. Her bir âleme dâhil olup, o âlemi oraya has bir gözle seyreder. Gözle görülür şeyleri zâhir gözüyle, akledilebilir şeyleri akıl gözüyle, mânâları da kalp gözüyle seyreder. Diğerlerini buna kıyas et. Zâhir gözlerle mânâların seyredilebileceğini zannedenlerin, şüphe içinde kaldıkları ehline mâlumdur.
Gayb âlemini seyretmek için Hakkânî bir göz gerektir. On sekiz bin âlem olduğunu söyleyenler şöyle itibar etmişlerdir: Küllî akıl, küllî nefs (bu ikisine, kalem ve levh de denilmiştir), arş, kürs, yedi semâ, dört unsur ve üç tabiat âlemi (madenler, bitkiler, hayvanlar). Bunların toplamı on sekiz eder ve külliyâttır. Parçaları itibariyle biner sayılmışlardır. Bu sebeple on sekiz bin âlem denilmiştir. Hakikatte ise, âlemlere bir sınır çizilemez.
Burada faydalı bir bilgi verelim: Yeryüzünde olan mahlûkat, denizlerde olanın onda biri kadardır. Yeryüzünde ve denizlerde olan, gökyüzünde olanın onda biri kadardır. Yeryüzünde, denizlerde, gökyüzünde olan mahlûkat toplansa, birinci kat gökteki meleklerin onda biri kadardır. Yeryüzünde, denizlerde, gökyüzünde ve birinci kat gökte olanlar toplansa, ikinci kat gökte olanların onda biri kadardır. Diğerlerini buna kıyas et; Üçüncü, dördüncü, beşinci, altıncı ve yedinci kat semâya kadar bu şekilde devam eden Yedi kat yerde ve yedi kat gökte olan mahlûkat ve melekler, kürsîde olan meleklerin onda biri kadardır. “O’nun kürsüsü gökleri Üç yeri İçine alır, buyurulmuştur. Kürsîde, yedi kat göklerde yedi kat yerlerde ve denizlerde olanlar, arşın bir köşesinde olan meleklerin onda biri kadardır. Bu sayılanların tamamı, arş üzerindeki müheymin meleklerinin onda biri kadardır. Müheymin melekleri, Cenâb-l Hakk onları yarattığından beri gözlerini Hakk’ın cemâlinden bir an ayırmamış ve cemâlullahın güzelliğine hayran olmuşlardır, Ne kendilerinden, ne de başkalarından haberleri vardır. Ne âlemin, ne Âdem’in ve ne de İblîs’in yaratıldığını bilirler. Cenâb-ı Hakk’ın yüce bir meleği vardır, ismine ruh derler. Başında sayısız saçlar vardır. Anlatılan bütün melekler, yer ve gök, o meleğe nispetle, bir insanın elindeki veya saçına takılmış inci tanesi gibidir.
Cenab-ı Hakk, emriyle bütün bu varlığı bir lokma etseydi; kamil insan, boğazından bir nesne geçtiğini hissetmezdi. Anlatılanların hepsi, melek veya felek, kamil insanın kalbine konulsaydı, var mıdır, yok mudur hissetmezdi.
Gönül, yerlere, göklere, arşa ve kürse sığmayan Allah’ı içine sığdırmıştır. Hadis-i kudside, “Yerlerime ve göklerime sığmam ama mü’min kulumun kalbine sığarım.”
Kalbe sığmaktan murad, o gönlün Hakk’ın cemaline ayna olmasıdır. Birinci mü’min, kamil insan, ikinci mü’min Cenab-ı Hakk’tır. Dolayısıyla “Kamil insanın gönlü, Hakk’ın aynasıdır.” demektir.
Okur, yazdıklarımı, paylaştıklarını bildiğini düşünüyorsan, farkındaysan, peki neden bildikleri uygulamıyorsun?
Sırrın Sırrı, okumayanlara tavsiye, okuyanlara bilgiyi hatırlatma amaçlı.
Yazarlar sizi okumaya davet ediyor.
Sevgiyle okuyunuz…
Bir Cevap Yazın